Barnaamijka BuugSoor

Magaca Buuga: Xanaaqa (Carooda);

Qaybaha aan hoos uga hadli doono:

·         Buuga ku saabsan .

·         Qoraaga buuga.

·         Xanaaqa (ka carooda).

·         Kacdoon (Dhaq-dhaqaaq).

·         Kawar heyn la'aantu, waa dhaqan ugu xun ee bulsho yeelato.

·         Wado arga-gax iyo rabshado la'aan ah.

·         Gaba-gabo.

1.      Buuga ku saabsan;

·         Buugu waa dardaaran uu qoraagu dhalinyarada kula dardaarmayo ilaalinta xuquuqda iyo sharafta  aadanaha gaar ahaan bulshadooda.

·         Luqada asalka ah ee uu ku qoranyahya waa fransiz.

·         waxaa lagu turjumay in badan 25 luqadood.

·         3'dii bilood ee ugu horeysay  waxaa la daabacay wax ka badan 2 milyan oo xabo.

Saameynta Buuga : dhowr bilood kadib  daabacaadi buuga sameyntiisa waxaa laga dareemay daafaha dunida,  wax yaabaha uu sababay  ama sababahooda qeybta ka ahaa waxaa ka mida  ;

·         Arap baharı(Arap spring); waxuu ahaa kacdoon bulsho oo ka dhashay duruufihii muumul iyo dhaqan-dhaqaale ay ku noolaayeen ee sii xumaanayay.

·         Banaan baxyo badan oo dunida meela kala duwan dhacay gaar ahaan yurub iyo mareykan sida banaan baxii weynaa ee Occupy wall street(wall street'i işgal et) iyo kwa kaleba.

·         waxuu sidoo kale saameyn ku yeeshay ururada bulshada rayidka ah sida Amnesty international oo urur bulsho ka shaqeeya difacida xuquuqda aadnaha iyo sari u qaadiddeeda oo sameyay banaan baxyo iyo kacdoona kale.

2.      Qoraaga buuga:

Magaciisa :  Stephane Hessel

  dhalasho:   1917-kii, barlin, Jarmal-ka

dhimasho:   2013-kii, paris, fransiis-ka

Stephane Hessel  waxuu ahaa; pilot,diplomasi, Dhex-dhexadiye, la-taliye, barre, Qoraa iyo mufeker. Mar waliba waxuu garab istaagay oo af kooda ku hadlay dadka la dulmiyo iyo inta aan xuquuqdooda dhacsan karin . Waxuu ka soo qeyb qaatay kacdoono iyo dhaq-dhaqaayo badan sida kacdoonkii bulshada fransiz ku uga soo horjedeen aragtida fashizm-ka (faşizm), waxaa kale oo uu ka mid ahaa komishankii ay Qaramada midoobay u xilsaartay diyarintii ''Baaqa Caalamiga ah ee Xuquuq'da Aadanaha'',  waxuu ka soo mid noqday diplomasiyiinta Fransizka ee New York, waxuu ka qeyb qaatay kacdoono lagu taageerayay xoriyada wadanka Algeria oo uu Fransiz-ku gumeystay, Sidoo kale waxuu sameeyay barnaamijyo badan oo bulshada lagu dareensiinayo dhibaatada ay İsrail ku heyso bulshada reer falastin.

Mara la weydiiyay ujeeda uu u qoray buuga waxa uu ku jawaabay: Ujeedadeydu waxay ahayd  in aan dareensiiyo dhalinyarada in ay dowrka weyn ku leeyihiin ka shqeynta hormarka dadka iyo dalkooda iyo ilaalinta sharafta iyo xuquuqda aadanaha.

3.     Xanaaqa (ka carooda):  

Waxuu qoraagu ku bilaabayaa buugiisa dhaq-dhaqaaqyo badan oo uu  ka  qeyb qaatay ugana soo horjedeen dhibaatoyin heystay bulshadooda  guulna ay ka gaareen.  waxuu u sheegaya dhalinyada in ay jiraan wax badan oo maanta aan micnahooda la dareensanayn in ay dadaal dheer iyo dhib kadib la helay ayaga laga rabo iney ilaaliyaan.

Waddan iyo dad xor ah oo aayahooda ka tashta in la helo waxaa loosoo maray halgan dheer  wax si fudud lagu helayna ma aha. Qoraagu waxuu ku leeyahay dhalinta "eega oo daraaseeya waxa ka dhacaya aga-gaarkiina waayimeysan wax idinka xanaajiya oo idin dhaqaajiya hadaad damiir aad ku dhaqaaqdaan leedihiine".

Magaca buuga iyo cinwaankiisa kowaadba waa hal kalimo(indignez-vous) oo dowr af oo Af-Fransiz ku ka mid yahay kaliya laga helo, Micna ahaan noqoneysa qofku inu ka caroodo haduu arko ama la kulmo xad-gudub ama dulmi bulshada ama shaksiyaad loo geysanayo, caradaasi waxay sababeysa in qofkaasi uu ka fakaro siduu uga jaawaab celin lahaa dulmiga oo uu bulshada uga saari lahaa, sidaa darteed qoraagu waxuu dhalinyarada kula dardaarmayaa iney ka war hayaan oo daraaseeyaan qaab nololeedka bulshooda iyo duruufaha ay ku nooshahay, Waxuu leeyahay dhalinyarow la socda duruufaha bulshadiinu ku nooshahay oo marnaba indhaha ha ka laabanina duruufaha adag ee ay bulshadu ku jirto, xalkeeda iyo la tacaalideedu adinka ayay mas'uuliyadiina tahay.

Carada uu qoraagu ka hadlayo ma ahan mid ku saleysan rabshado iyo arga-gax abuurid, ujeedaduna marnaba maha in qal-qal iyo mar xalado deganaasho la'aan  la abuuro, wax kasta oo xal ama natiijo wanaagsan laga rabo waa in wado nabadeed loo maraa iyo qal-qal la'aan lagu raadiyaa.

4.     Kacdoon (İs-bedel doon):

Kacdoon ku waxuu ka dhashaa carada, kacdoonka micnahiisa waxaa ka mida in ay bulshooyinku is cusbooneysiiyan. Aadanuhu isaga ayaa noloshiisa wax ka badala, bulsho walibana iyadaa noloshooda badala taariikh doodana qora, dadku marki ay ku qanci waayaan duruufaha  dhaqan-dhaqaale iyo maamul ee ay ku nool yihiin waxaa dhasha dhaq-dhaqaaqyo isbedel doon ah iyo kacdoon  bulsho oo ay bulshadu ku diidantahay duruufaha nololeed ee ay ku jirto kuna dalbanayaan mid ka duwan mar xalada nololeed ee ay ku jiraan.Qoraagu waxuu lee yahay dhalinyaradu waa enerjiga uu shacab leeyahay, waa qeybta ugu dhaq-dhaqaaqa badan bulshada sidaa darteed ma ahan dhalinyaradu iney indhaha iyo gacmaha  xirtaan oo ay  iska fadhiistaan, Jiritaanka dad iyo dowlad xoog lahi waxay ku xirantahaya dhalinyaradeeda. Muwaadin kasta waxaa mas'uuliyad ka saaran tahay noloshiisa iyo wadankkisa, isaga ayaa laga rabaa siduu nolol iyo wadan uu ku faano u yeelan lahaa.

5.     Kawar heyn la'aantu, waa dhaqan ugu xun ee bulsho yeelato:

Qoraagu waxuu leeyahay dhaqanka ugu xun ee ay bulsho yeelato waa iyadoon iska war heyn, is daneyn, qof waliba uu yirahdo majiraan wax sameyn karo, waxaan wax aan wax ka badali karo ma lahan ee shaqadeyda ayaan ka qabsanayaa. Markii aad sidaa u dhaqanto waxaad dhumineysaa mid ka mida qiyyamka asaasiga ah ee bulshada isku haya . Daneyn la'aanta arimaha bulshadu waxay meesha ka saareysaa midnimadii guud iyo ka wada dhisidii mustaqbal ummadeed ee saarnaa dhamaan qeybaha kala duwan ee bulshada qof waliba waxuu gabayaa waajibaadkii saarnaa waxaaana sidaa ku lumaya awoodii, wadajirkii iyo sharaftii ay bulshadaasi lahayd.

6.     Wado arga-gax iyo rabshado la'aan ah:

Arga-gaxu waa iyadoo qal-qal iyo qalalaase la abuuro oo bulshada qeybna la dilo inta kalena ay qal-qal iyo cabsi ku noolaadaan .

Arga-gax u waa wadada dadka xumaanta ka shaqeeya ay raacaan.

Arga-gaxu waa waxa maanta ay dunida ku hayaan waxaa loo yaqaano Argagixisada.

Kacdoon kasta  oo la sameynayo waa inuu ka fogaadaa wax kasta oo qal-qal iyo arga-gax dhalin kara .

Ujeedadu waa in ay noqotaa ka shaqeynta waanaaga in bulshada.

7.      Gaba-gabo:

Qoraagu  waxuu dhalinyarada  kula dardaarmaya:

·         in ay noqdaan shaksiyaad il-baxnimo iyo aragti dheer leh.

·         in ay bulshada inteeda tabarta yar ee la dulmiyo codkooda noqdaan  oo ay mar waliba  xaqa taageeraan, ag istaagaanna.

·         in ay dhowraan xuquuqda asaasiga ah ee shakhsi waliba xaqa u leeyahay si simmana looga faaideysto.

·         in aysan marnaba ka aamusin waxkasta oo xuquuqda bani'aadamka ku xadgudbaya, siiba haduu dulmi jiro.

·         iney ka shaqeeyaan hormarka bulshadooda, horseedna u noqdaan hor marka wadanka.

·         dhalinyaradu waa in aysan ka raali noqon xad-gudub yada ka dhex jira bulshada , xad-gudub kasta waa in dhinac looga soo jeestaa.

·         in aysan  qofna uga danbeyn ilaalinta xuquuqa da shacabookda iyo dowladooda.

·         in ay ka shaqeeyan sidii ay ku dhisi lahaayeen bulsho iyo dowlad ay ku faani karaan .

·         iney mar waliba ku dadaalan ka mira dhalinta riyooyinkooda.